روش صحیح آزمایش های خون و #انواع_لوله_آزمایش:
1)سیتراته: (حاوی ماده ضدانعقاد سدیم سیترات 3/2 %)
2)غیر سیتراته: (فاقد ماده ضدانعقاد سیترات)
استثنا:CBC حاوی ماده ضد انعقاد EDTA بوده که به سه نوعK1- K2-K3 رایج است.
لوله های سیتراته:
PROTHROMBIN TIME (PT)
PARTIAL THROMBOPLASTIN TIME (PTT)
مورد استفاده : جلوگیری از لخته شدن خون هنگامی که پلاسما مورد نیاز است.
از این لوله برای تست انعقادخون استفاده میشود. در افرادی که داروی وارفارین مصرف می کنندPT و در افرادی که هپارین مصرف می کنند PTT وبیمارانی که داروی ضد انعقادی مصرف نمی کنند PT PTT بررسی می شود.
میزان خونی که برای این لوله باید گرفته شود توسط خط چین هایی روی لوله مشخص شده است (2cc) رنگ لوله بر حسب سلیقه شرکت سازنده (صورتی یا بنفش) تعیین می گردد که معمولا صورتی رنگ است.
حداکثر تا یک دقیقه پس از خونگیری بایستی نمونه خون را با سیترات سدیم با واژگونکردن (inversion) لوله آزمایش مخلوط کرد. برای مثال برای تهیه 2 سیسی خون مقدار 0/2 سیترات با 1/8 سیسی خون به حجم 2 سیسی رسانیده میشود.
CELL BLOOD COUNT
شمارش کامل گویچه های خون
Hb, Hct, RBC count, WBC count, platelet MCV, MCH , RDW
MCV : عبارت است از حجم متوسط گلبولهای قرمز.
RDW :در واقع دامنه پراکندگی حجم RBC ها را به ما نشان میدهد.
Mean Cell Hemoglobin : MCH میانگین میزان RBC Hb ها را نشان میدهد.
Hb, Hct : میزان هموگلوبین و هماتوکریت
مورد استفاده : جلوگیری از لخته شدن خون
از این لوله در تست های شمارش سلول های خونی(WBC , RBC, پلاکت و...) است. میزان خون مورد نیاز در این لوله 1سی سی است و رنگ ای لوله غالبا سبز می باشد.
ESR
سدیمانتاسیون
از این لوله برای آزمایشاتی که ما نیاز به بررسی سرعت ته نشین شدن خون ( گلبول های قرمز ) داریم استفاده می شود.میزان خون مورد نیاز روی لوله مشخص شده (2cc) و رنگ این لوله قرمز یا مشکی یا زرد است.
لوله های غیر سیتراته
لوله کلات (ساده)
CRP
برای اندازه گیری شیمی خون و املاح (پتاسیم ، سدیم ، قند ، چربی و...) مورد استفاده قرار می گیرد. میزان خون مورد نیاز به نوع آزمایش و Order پزشک بستگی دارد و یک لوله شیشه ای بدون رنگ است.
این لولهها از پلیپروپیلن شفاف ساخته شدهاند، یکبارمصرف میباشند و میتوان از آنها جهت نگهداری و انتقال انواع نمونهها استفاده نمود. این لولهها قابل اتوکلاو کردن و فریز نمودن بوده و در برابر اکثر اسیدها و مواد شیمیایی رایج در آزمایشگاه مقاوم هستند. لولههای آزمایش ساده در دو سايز متفاوت و به صورت با درب و بدون درب ارائه میشوند. درب این لولهها از نوع فشاری میباشد
میزان خون مورد نیاز در لوله کلات نباید کمتر از 2cc باشد .
نکته: در قدیم برای اندازه گیری کلسیم باید این لوله ACID WASH شود.
نکته: لوله های سیتراته را باید آرام تکان داد. مقدار خون گرفته شده در این لوله ها باید دقیق باشد و بر حسب میزان سیترات موجود در لوله می باشد. اگر خون بیشتر از سیترات باشد خون کلات (لخته) می شود و اگر کمتر از سیترات باشد خون لیز می شود .
🔹لوله آزمایش
میزان خون مورد نیاز
مقدار ماده انعقاد
PT-PTT
1/8
0/2
- - ----------------------------
ESR
1/6
0/4
ضد انعقادها :
سیترات تری سدیم: جهت بررسی انعقاد خون و عملکرد پلاکتی استفاده می شود. البته امروزه از بافر سیترات (سیترات سدم و اسید سیتریک) استفاده می شود چون PH پلاسما را ثابت نگه می دارد.
EDTA ( نمکهای تری پتاسیم یا دی سدیم اتیلن دی آمین تترا استیک اسید ) : ماده ضد انعقاد انتخابی برای شمارش و نیز مطالعه ریخت شناسی
سلول های خونی است. و ضد انعقاد انتخابی برای شمارش پلاکت است ؛ چرا که
از تجمع پلاکتی جلوگیری می کند.
مقدار EDTA مصرفي بايد متناسب با مقدار خون باشد و اگر EDTA بيشتر از اندازه مصرف گردد گلبولهاي سرخ وسفيد چروکيده و منهدم مي گردند که اين به علت افزايش غلظت يوني مي باشد. افزايش EDTA بيش از 2 ميلي گرم
روي پلاکتها اثر گذاشته و سبب تورم و پاشيدگي آنها مي شود.کاهش ميزان EDTA باعث ايجاد لخته هاي ريز گرديده که تاثير قابل توجهي در اندازه گيري پلاکتها مي گذارند.
هپارین : بهترین ماده ضد انعقاد در جلوگیری از همولیز و آزمون شکنندگی اسمزی است. به علت ایجاد تجمع سلولی برای شمارش پلاکت و گلبول های سفید مناسب نیست.