تست تعیین گروه خونی(بخش دوم) ,

در میان حدود 80 میلیون ایرانی، حدود 40 نفر گروه خونی به نام بمبئی شناسایی شدند. افرادی که گروه خونی بمبئی دارند، آنتی ژن H را ندارند.

چلانو، نام گروه خونی نادر دیگری است که تا مدتی پیش، حدود هشت نفر در ایران با این گروه خونی در کشور شناسایی شده اند.

گروه خونی RH NULL را نیز باید یکی دیگر از گروه های خونی نادر دانست، چراکه بجز یک خواهر و برادر در کشورمان، شخص دیگری با این گروه خونی شناسایی نشده.

علاوه بر این، گروه خونی دیگری به نام لوترن بی منفی نیز در کشور شناسایی شده است.

گروه خونی KPB منفی را هم باید نادرترین گروه خونی در کشورمان دانست.

اصول آزمایش گروه خونی

همانطور که گفته شد اصول آزمایش گروه خونی ABO بر اساس وجود و یا عدم وجود آنتی ژن های A ، B و یا هر دو بر روی گلبول های قرمز خون انسان است. در این سیستم به طور طبیعی بر ضد آنتی ژن های A و B در سرم افرادی که فاقد هر کدام از این آنتی ژن ها می باشند، آنتی بادی وجود دارد.

روش آزمایش گروه خونی

آزمایشات گروه خون به دو روش کلی سل تایپ Cell Typing یا Forward Typing و بک تایپ Back Typing یا Reverse Typing می توان انجام داد.

در روش سل تایپ از روی آنتی ژن سطح گلبول های قرمز پی به گروه خونی خواهیم برد و در روش بک تایپ از با استفاده از سرم فرد و آنتی بادی های موجود در سرم پی به گروه خونی خواهیم برد. هر کدام از روش ها مزایای خود را دارند.

روش سل تایپ خود به دو دسته ی اسلایدی و لوله ای تقسیم می شود. ابتدا به روش انجام سل تایپ مپردازیم.

سل تایپ Cell Typing

روش اسلاید Slide Methods

1. از هر کدام از آنتی بادی های A و B و D روی اسلاید تمیز بریزید (در هنگام ریختن احتیاط کنید این آنتی بادی با یکدیگر مخلوط نشوند).

2. یک قطره از گلبول های قرمز 40% را به هر کدام از آنتی بادی ها اضافه نمایید (سوسپانسیون با غلظت بالای 40% در روش اسلایدی می تواند واکنش ضعیف به همراه داشته باشد).

3. با اپلیکاتور به صورت چرخشی ترکیب خون و آنتی بادی ها را به خوبی مخلوط نمائید. (توجه داشته باشید برای مخلوط کردن هر کدام از قطره ها، اپلیکاتور جدید استفاده نمایید).

4. با حرکت چرخشی اسلاید نتیجه آگلوتینا را در عرض 30 ثانیه الی 2 دقیقه بخوانید

از گلبول های A، B و O مثبت و منفی استاندارد به عنوان کنترل استفاده نمایید.

مشاهده آگلوتینه در هر کدام از ترکیب خون و آنتی بادی، نشان دهنده وجود آن آنتی ژن است. برای درک بهتر موضوع تصاویر زیر را مشاهده نمایید.

سل تایپ Cell typing

روش لوله ای Tube Methods

1. گلبول های قرمز را با سرم فیزولوژی (NaCl 0.85%) سه بار بشویید. به این ترتیب سوسپانسیون 2-5% تهیه شده.

2. سوسپانسیون 2-5 درصد گلبول های قرمز در سرم فیزیولوژی تهیه نمایید.

3. سه لوله برای آنتی A، آنتی B، آنتی D مشخص نمایید.

4. یک قطره از هر معرف را به لوله های نام گذاری شده مرحله قبل بریزید.

5. یک قطره از سوسپانسیون گلبولی را به هر لوله اضافه نموده و به خوبی مخلوط نمایید.

6. برای مشاهده سریع، بعد از مخلوط کردن به مدت 10-20 ثانیه با سرعت 1000-1500 RPM سانتریفیوژ نمایید یا 30 دقیقه در دمای اتاق قرار دهید.

7. با تکان دادن دادن لوله به آرامی رسوب را از انتهای لوله جدا کنید.

8. نتیجه را آزمایش را به صورت چشمی یا زیر میکروسکوپ بخوانید.

هرگاه نتیجه تست لوله D منفی باشد، آزمایش کومبس غیر مستقیم به منظور جستجوی آنتی ژن های ضعیف D انجام میگیرد.

روش بک تایپ Back Typing

در این روش با استفاده از سرم فرد از نظر وجود آنتی بادی های طبیعی مورد و به منظور تایید روش سل تایپ مورد استفاده قرار میگیرد. اهمیت بک تایپ به دلیل وجود گروه های نادر و فرعی خون است.

ابتدا سه لوله انتخاب کرده

1. لوله ی اول: سوسپانسیون 5-2% گلبول قرمز A Cell را اضافه کنید. نکته: دقت شود که این سوسپانسیون A Cell از ترکیب خون حداقل دو نفر استفاده شود چون یک فرد به تنهایی ممکن است دارای تعداد کمی سایت آنتیژنیک A باشد (به دلیل وجود تعدد زیر گروه های A).

2. لوله دوم: سوسپانسیون B Cell که از نمونه ی حداقل دو فرد استفاده شود (زیر گروه های B کمتر است).

3. لوله سوم: سوسپانسیون حداقل یک فرد با گروه خون O کافی است (در روش بک تایپ، استفاده از Ocell الزامی نمی باشد).

4. سپس ۲ قطره سرم مجهول به هر لوله اضافه کنید (دقت شود که نسبت سرم به سوسپانسیون 2 برابر است زیرا نمونه سرم ممکن است Ab های کمتری داشته باشد).

5. به آرامی محتویات لوله ها را مخلوط کنید و سپس به مدت 10-20 ثانیه با دور rpm1000-1500 سانتریفیوژ نمایید.

6. لوله ها را در مقابل نور به ملایمت تکان داده و از نظر آگلوتیناسیون بررسی نمایید.

7. درصورت هماهنگی و همخوانی بین Back type , Cell type نتیجه گروه خون را می توان گزارش نمود.

نحوه توارث گروه خونی از والدین

والدین O + O = فرزند O

والدین O + A = فرزند O یا A

والدین O + B = فرزند O یا B

والدینO + AB = فرزند A یا B

والدین A + A = فرزند A یا O

والدین A + B = فرزند A یا B یا AB یا O

والدین A + AB = فرزند A یا B یا AB

والدین B + B = فرزند B یا O

والدین B + AB = فرزند A یا B یا AB

والدین AB + AB = فرزند A یا B یا AB

هر دو والد Rh- = فرزند Rh-

هر دو والد Rh+ = فرزند Rh+ یا Rh-

یکی از والدین Rh+ و دیگری Rh- = فرزند Rh+ یا Rh-