دانستنی‌ها درباره تفسیر آزمایش بتا اچ سی جی ,

اولین بار حدود ۱۱ روز پس از لقاح در خون و بین ۱۲ تا ۱۴ روز پس از لقاح در ادرار قابل اندازه گیری است. به طور طبیعی مقدار HCG هر ۷۲ ساعت دوبرابر می شود . سطح این هورمون در هفته های ۸ تا ۱۱ به حداکثر خود رسیده و سپس در ادامه حاملگی کاهش می یابد. به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، هورمون های HCG ،LH ،FSH ،TSH همگی از دو بخش یا Sub Unit تشکیل می شوند: آلفا و بتا که بخش آلفا در همه ی این هورمون ها مشابه است و افتراق اینها از هم با بخش بتا صورت می گیرد. از ملاقات اسپرم واوول تخمک لقاح پیدا میکند. تخمک لقاح یافته به طرف رحم رفته و در جدار آن لانه گزینی میکند. بین ۳ تا ۱۰ روز بعد جفت تشکیل میشود. HCG (هر دو بخش آلفا و بتا) توسط سلولهای تروفوبلاستیک جفت سنتز می شود و نیمه عمر آن ۱۲ تا ۳۶ ساعت است. مهمترین وظیفه این هورمون نگه داری از جسم زرد است که تولید استرادیول و پروژسترون می کند. مقدار این هورمون در حاملگی طبیعی از روز ششم تا دهم بعد از لقاح در سرم مادر بالا میرود (حتی گاه از روز سوم لقاح هم قابل شناسایی است) معمولا ۲۰ تا ۲۵ روز پس از آخرین قاعدگی (و نه زودتر از آن) مقدار این هورمون در ادرار مادر به اندازه ای میرسد که قابل اندازه گیری باشد. معمولا چه زمانی این تست انجام می‌شود؟ این هورمون در حاملگی طبیعی ۴ تا ۶ هفته بعد از شروع بارداری افزایش چشم گیر پیدا کرده و سپس کم کم افت پیدا می کند. اما در موارد زیر: حاملگی خارج رحمی حاملگی مولار برداشت کل رحم کورتاژ پس از حاملگی سیر نزولی سریعتر آن را شاهد هستیم. سایر کاربردهای تست حاملگی یا هورمون بتا اچ سی جی (Beta H.C.G) در مردان در موارد تشخیص تومورهای بیضه و نئوپلاسم آن کاربرد دارد که همراه با آلفا فیتو پروتئین تست می شود. در بعضی بدخیمی ها از قبیل کوریوکارسینوما، امبریونال سل کارسینوما و نیز حاملگی خارج رحمی میزان BeteHCG به شدت بالا می رود و اندازه گیری های مرتب آن برای سنجش پاسخ بیمار به شیمی درمانی ضروری است. این آزمایش چه زمانی و به درخواست چه کسی قابل انجام است؟ این آزمایش را هرزمان که مشکوک به حاملگی طبیعی و یا حتی موارد خارج رحمی باشیم انجام دهیم و درخواست آن بوسیله خود بیمار هم قابل قبول است. بعلاوه در موارد بدخیمی هائی که نامبرده شد و یا حین درمان آنها نیز کاربرد دارد. (برای ارزیابی چگونگی پاسخ بیمار به درمان) چه موقع فرد می‌تواند مراجعه کند؟ آیا ناشتایی و یا سایر شرایط دیگری باید رعایت شود؟ ناشتا بودن لازم نیست. مصرف آب مانعی ندارد و حتی قطع داروهای دیگر فرد ضروری نیست. این آزمایش با چه نمونه ای انجام میشود و چقدر طول میکشد؟ چون هورمون ابتدا در خون ظاهر میشود سپس بعد از شروع متابولیزه شدن در ادرار آمده و دفع میشود پس آزمایش خون حساستر است و زودتر مثبت میشود. در موارد حاملگی خارج رحمی هم که حتما باید خون تست شود.مدت زمان آزمایش نیم ساعت است و در هر ساعت شبانه روز قابل انجام میباشد. در مورد سطوح hCG نکات زیر را به خاطر داشته باشید: در ۸۵% حاملگیها مقدار این هورمون طی ۷۲-۴۸ ساعت دوبرابر می شود. هرچه سن حاملگی بیشتر می شود، زمان دوبرابر شدن این هورمون طولانی تر شده و حداکثر به ۹۶ ساعت می رسد. در مورد مقادیر این هورمون می بایست توجه نمود. زیرا در برخی حاملگی های طبیعی مقدار این هورمون می تواند کم باشد ولی نوزادی کاملا سالم به دنیا بیاید. سونوگرافی در هفته های ۶-۵ صحت بیشتری نسبت به اندازه گیری hCG دارد. سطح هورمون hCG کمتر از mIU/ml 5 نشان دهنده عدم حاملگی است. هر مقداری بیش از mIU/ml 25 نشان دهنده وجود حاملگی می باشد. مقدار این هورمون با واحد (milli-international units per milliliter (mIU/ml)) اندازه گیری می شود. زمانی که سطح hCG به ۲۰۰۰-۱۰۰۰ برسد، سونوگرافی ترانس واژینال می تواند ساک حاملگی را تشخیص دهد. چون سطوح این هورمون می تواند مختلف باشد و زمان لقاح نیز به درستی مشخص نشده باشد، تشخیص با یافته های سونوگرافی تا زمانی که مقدار هورمون به ۲۰۰۰ نرسد قابل انجام نخواهد بود. تنها انجام یک نوبت آزمایش برای اندازه گیری این هورمون در بیشتر موارد کافی نیست. در مواردی که شک به سلامت بارداری وجود دارد می بایست چند آزمایش با فاصله از هم انجام شود تا بتوان یک نتیجه گیری درست انجام داد. دو نوع آزمایش hCG وجود دارد: نوع «کمی» که فقط وجود یا عدم وجود هورمون را مشخص می کند و دیگر نوع «کیفی» که مقدار آن را نیز معین خواهد نمود. راهنمای سطوح hCG در طول بارداری زمانها بر اساس سن حاملگی(Gestational Age) [تعداد هفته هایی که از اولین روز آخرین قاعدگی(LMP) گذشته است] می باشد: ۳ هفته از LMP گذشته باشد: ۵۰-۵ mIU/ml ۴ هفته از LMP گذشته باشد : ۴۲۶-۵ mIU/ml ۵ هفته از LMP گذشته باشد : ۷۳۴۰-۱۸ mIU/ml ۶ هفته از LMP گذشته باشد : ۵۶۵۰۰-۱۰۸۰ mIU/ml ۸-۷ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۲۹۰۰۰-۷۶۵۰ mIU/ml ۱۲-۹ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۸۸۰۰۰-۲۵۷۰۰ mIU/ml ۱۶-۱۳ هفته از LMP گذشته باشد : ۲۵۴۰۰۰-۱۳۳۰۰ mIU/ml ۲۴-۱۷ هفته از LMP گذشته باشد : ۱۶۵۴۰۰-۴۰۶۰ mIU/ml ۴۰-۲۵ هفته از LMP گذشته باشد : ۱۱۷۰۰۰-۳۶۴۰ mIU/ml زن غیر حامله : <5 mIU/ml بعد از یائسگی : <5/9 mIU/ml توجه: این اعداد فقط به عنوان راهنما داده شده و افزایش این هورمون در هر فرد متفاوت می باشد. مقدار مطلق به اندازه سیر تغییرات اهمیت ندارد. سطوح پایین مقدار این هورمون نشانه چیست؟ مقادیر پایین hCG علل مختلفی می تواند داشته باشد و می بایست آزمایش طی ۷۲-۴۸ بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون بتوان قضاوت نمود. سطوح پایین hCG میتواند نشان دهنده موارد زیر باشد: اشتباه در تعیین سن حاملگی احتمال سقط یا Blighted Ovum حاملگی نابجاEctopic Pregnancy سطوح بالای مقدار این هورمون نشانه چیست؟ مقادیر زیاد hCG علل مختلفی می تواند داشته باشد و می بایست آزمایش طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد تکرار شود تا با توجه به تغییرات سطح هورمون بتوان قضاوت نمود. سطوح بالای hCG می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد: اشتباه در تخمین سن حاملگی حاملگی مولار چندقلویی آیا مقدار hCG می‌بایست به طور مرتب در طی حاملگی اندازه گیری شود؟ مقدار این هورمون به طور معمول توسط پزشکان دوباره اندزاه گیری نمی شود مگر این که مشکلی به وجود آمده باشد. در صورت خونریزی، درد شدید شکمی یا سابقه سقط ممکن است پزشک این آزمایش را تکرار کند. آیا عاملی می‌تواند مقدار hCG را تحت تاثیر قرار دهد؟ هیچ عاملی نمی تواند مقدار این هورمون را تحت تاثیر قرار دهد بجز داروهایی که حاوی این هورمون باشند. این داروها برای درمان نازایی مورد استفاده قرار می گیرد و پزشک در مورد زمان انجام این آزمایش پس از دریافت این داروها، شما را راهنمایی خواهد نمود. سایر داروها مثل آنتی بیوتیکها، ضد دردها، قرصهای ضد بارداری خوراکی یا سایر داروهای هورمونی هیچ تاثیر بر مقدار این هورمون نخواهند داشت. در چه مواردی تست بارداری از راه خون (BHCG) و یا ادرار (گراویندکس) مثبت می‌شود بارداری بیماری مول و یا بچه خوره سرطان رحم در چه مواردی تست بارداری از راه خون (BCHG) و یا ادرار (گراویندکس) منفی می‌شود ادرار رقیق سقط جنین حاملگی خارج رحم علت نتایج مثبت کاذب آلودگی باکتریائی ادرار وجود پروتئین و یا خون در ادرار مصرف متادون توسط بیمار ارزیابی حاملگی از روی مقدار هورمون اگر مقدار هورمون BhCG کمتر از ۱۰ باشد شخص باردار نیست اگر مقدار هورمون BhCG بیشتر از ۲۵ باشد فرد باردار است اگر مقدار هورمون BhCG بین ۱۰ تا ۲۵ باشد نمی توان با قاطعیت گفت شخص باردار است و یا خیر کلیاتی در باره کیت‌های تشخیص بارداری خانگی همه ی کیت های تشخیصی بارداری خانگی امروزی حاوی آنتی بادی های مونو کلونال یا پلی کلونال متصل به یکی از بخش های مولکول HCG بسیار حساس بوده و اگر مولکول HCG در ادرار موجود باشد توسط آنتی بادی ثانویه ضد HCG به دام افتاده و سنجش می شود. برای سیستم آشکار سازی کیت از یک آنتی بادی ثانویه که حاوی آنزیم است استفاده می شود. آنتی بادی ثانویه کمپلکس آنتی بادی اولیه HCG را آشکار می سازد. تغییر رنگ و ایجاد پاسخ مثبت و یا منفی ناشی از فعالیت یا عدم فعالیت آنزیم است. ایجاد دو خط رنگی نشانه ی بارداری را نشان می دهد. HCG ادرار به صورت کیفی و توسط HPTS یا همان home pregnancy tests سنجش می گردد. نحوه جمع آوری و نگهداری نمونه ادرار ادرار اول صبح به طور معمول بیشترین غلظت HCG را در بردارد و لذا بهترین نمونه برای انجام تست ادرار است. اگر چه هر نمونه ادرار ممکن است استفاده شود. نمونه ادرار باید در یک ظرف تمیز شیشه ای یا پلاستیکی جمع آوری شود و از پروزاتیو استفاده نشود. اگر نمونه بلافاصله پس از جمع آوری تست نشود , تا ۴۸ ساعت بعد که مورد آزمایش قرار می گیرد باید در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتی گراد یخچال نگه داری شود و قبل از تست به دمای اتاق برگردانده شود. اگر نمونه برای بیش از ۴۸ ساعت مورد استفاده قرار نگیرد باید در دمای منهای ۲۰ درجه فریز شود. یک نمونه ی یخ زده که بیش از ۲ هفته نگهداری شده باشد نباید دیگر استفاده شود. قبل از آزمایش نمونه یخ زده باید کاملا آب شده و به دمای اتاق برسد. پاسخ‌های مثبت کاذب در شرایطی مثل مصرف بعضی داروها مثل پرومتازین یا کلردیازپوکساید، وجود بیماریهائی مثل پروتئینوری، هموگلوبینوری و زایمان جدید تا سقط جنین، اشتباه در روش اجرای تست و خطا در خواندن نتایج ممکن است پاسخ مثبت کاذب دیده شود که در تفسیر نتیجه باید در نظر داشت. پاسخ‌های منفی کاذب زمانی که HCG در حد اکثر غلظت (در روز های ۶۰ تا ۸۰) می باشد، ۵ تا ۱۰% امکان ایجاد جواب منفی کاذب وجود دارد. پاسخ های منفی کاذب معمولا ناشی از خطا در انجام روش ارائه شده می باشند. علت دیگر پاسخ منفی کاذب انجام تست در روز های اول لقاح است که هنوز هورمون HCG وارد ادرار نشده است. نگهداری ادرار در ظروف غیر استاندارد، عدم رعایت دهای لازم برای واکنش و مصرف داروی کاربامازپین هم ممکن است منجر به پاسخ منفی کاذب شود. چرا بعضی از خانم های باردار قبل از قطع قاعدگی تست بارداری مثبت دارند ولی بقیه خانمها تا چندین روز دیرتر آزمایش مثبت ندارند؟ عوامل موثر در طولانی‌تر شدن زمان حصول پاسخ مثبت توسط تست‌های خانگی تاخیر در زمان لانه گزینی پایین بودن تراز HCG خون پایین بودن غلطت HCG ادرار میزان حساسیت تست بارداری منبع: نی نی بان