ویروس های آنفولانزای نوع A، بسته به ژنهایی که پروتئینهای سطحی ویروس را تشکیل میدهند، به زیر گروههایی تقسیم میشوند (مانند ویروس های H1N1،H2N2 و ...). در طول فصول سرد سال، انواع ویروس آنفولانزا (A و B) و گروههای مختلف نوع A در جامعه گردش میکنند و منجر به ایجاد بیماری میشوند.
ویروس آنفولانزا عمدتا توسط قطرات کوچکی که توسط سرفه، عطسه و یا صحبت کردنِ افراد مبتلا در هوا وارد میشود، پخش میگردد. این قطرات میتوانند در دهان یا بینی افرادی که در نزدیکی فرد مبتلا قرار دارند، قرار گیرد. در موارد کمتری نیز احتمال انتقال ویروس از طریق دست زدن به یک سطح یا شی که ویروس آنفولانزا روی آن قرار دارد و سپس دست با دهان، بینی و یا احتمالا چشم خود لمس کنند، منتقل شود.
از لحاظ علائم آنفولانزا بیماری، این ویروس میتواند منجر به؛
1- آنفولانزای ساده با عوارضی از قبیل تب، کوریزا (زکام یا سرماخوردگی)، علائم عمومی (سردرد، بیقرار، درد عضلانی، آرترآلرژیا) و بعضی اوقات همراه با علائم گوارشی شود
2- آنفولانزای پیچیده به عنوان آنفولانزایی که نیاز به بستری شدن بیمار و یا با علائمی که نشان دهنده درگیر شدن دستگاه تنفسی تحتانی، درگیر شدن سیستم عصبی مرکزی و یا تشدید عوارض اولیه است، شود.
اوج شیوع ویروس انفولانزا:
هر ساله تا 15 درصد از جمعیت میتوانند در معرض آنفولانزا قرار گیرند. 10 تا 20 درصد نسبت سرولوژیکی با یا بدون علائم وجود دارد. در یکسال به طور متوسط، 50 تا 200 فرد هر هفته در یک جمعیت 100 هزار نفری برای آنفولانزا یا بیماری شبه آنفولانزا از پزشک مشاوره میگیرند.
ریسک فاکتورها
محیطهای بسته (به عنوان مثال، خانههای سازمانی، مدارس و زندانها).
افراد مسن و کودکان
افرادی که از قبل دارای بیماریهای قلبی یا تنفسی هستند.
انتقال ویروس آنفولانزا از طریق:
قطرات تنفسی (سرفه یا عطسه).
تماس مستقیم دست با ترشحات بینی یا دهان یا چشم شخص آلوده.
آنفولانزای A عامل مهم ايجاد خروسک (croup) و عفونت گوش مياني (media otitis) در اطفال کمتر از يک سال است. آنفولانزای C بندرت سندرم آنفولانزا را ايجاد کرده و علائم آن شبيه سرماخوردگي معمولی است.
پس از یک دوره انکوباسیون 1 تا 3 روزه به طور معمول بیماری با علائم زیر شروع میگردد:
بی اشتهایی
بیقراری
سر درد (retro-orbital)
تب
درد عضلانی
گلو درد و سرفه غیر مولد (Non-productive)
آنفولانزای خوکی شبیه به آنفولانزای فصلی انسانی است و در بیشتر موارد در بالغین و کودکان خفیف میباشد. علائمی بر اساس وجود تب بالای 38 درجه، تب یا سابقه تب و بیماری شبه آنفولانزا (دو یا چند مورد از این علائم: سرفه، گلو درد، rhinorrhoea، درد عضلانی و مفصلی، سر درد) پزشک را به تشخیص آنفولانزای خوکی نزدیکتر میکند. همچنین ممکن است به دنبال این علائم، علائم زیر نیز ظاهر گردد: خستگی، از دست رفتن اشتها و گاهی اوقات اسهال، تهوع و استفراغ و درد گوش میانی و به ندرت سوزش سربرال، تشنج.
در صورت ابتلا به آنفولانزا داروهای ضد ویروسی علیه آن وجود دارد.
این داروهای ضد ویروسی علائم و زمان بیماری را کاهش میدهند و تا یکی دو روز پس از ابتلا نیز میتوان دارو را استفاده کرد. این داروها هم چنین میتوانند از بروز عوارض شدید ناشی از ویروس آنفولانزا، مانند پنومونی، نیز جلوگیری کنند.
افرادی که جزو گروه پر خطر قرار دارند و در صورت ابتلا به آنفولانزا ممکن است دچار عوارض جدی شوند شامل: افراد بالای 65 سال، کودکان زیر 5 سال، زنان باردار، مبتلايان به نقص ايمنی و افرادی که تحت شرایط پزشکی خاصی مانند کسانی که برای آسم، دیابت و یا بیماریهای قلبی دارو مصرف میکنند، میباشند (این افراد گروهی هستند که استفاده از واکسن آنفولانزا به آنها توصیه میشود). داروهای ضد ویروسی در افراد پر خطر معنای متفاوتی خواهد داشت بطوری که با وجود استفاده از این داروها باز احتمال ایجاد بیماری جدی یا ملایمی که حتی نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد وجود دارد.
درمان آنفولانزا پس از مواجهه
اوسلتامیویر و زانامیویر برای پروفیلاکسی پس از مواجهه با آنفولانزا زمانی که آنفولانزا در حال گردش در جامعه میباشد، مجوز مصرف گرفته است.
اوسلتامیویر باید تا 48 ساعت پس از مواجهه با آنفولانزا تجویز گردد. زانامیویر باید تا 36 ساعت پس از مواجهه تجویز گردد. برای بیمارانی با آنفولانزای شدید یا آنهایی که نقص سیستم ایمنی دارند، داروهای ضدویروسی ممکن است اگر ریزش ویروس همچنان ادامه داشته باشد، نیز همچنان مؤثر باشد.
اوسلتامیویر و زانامیویر ممکن است در شرایط استثنایی (به عنوان مثال زمانی که واکسن سویه عفونت زا را پوشش نمیدهد) برای جلوگیری از آنفولانزا در اپیدمی مورد استفاده قرار گیرد.
دو نوع از واکسن آنفولانزا وجود دارد: تزریقی و اسپری به شکل تنفسی که این واکسنها میتوانند سه یا چهار ظرفیتی باشند. به عنوان مثال: واکسن 3 ظرفيتی آنفولانزا شامل HA و NA ويروسهای H1N1، H3N2 و آنفولانزای B درگردش است.