آزمایش ASO یا Antisterptolysin O تشخیص تب رماتیسمی ,

این تست برای تشخیص بیماری رماتیسم قلبی و گلمرونفریت حاد مورد استفاده قرار میگیرد . این دو بیماری به وسیله ی عفونت های استرپتوکوکی ایجاد میگردند.باکتری استرپکوک، یک باکتری کوکسی)کروی( و زنجیره ای است. در یک دسته بندی کلی بر اساس میزان همولیز توسط باکتری در محیط کشت Blood Agar ، باکتری های استرپتوکوک به 4 دسته تقسیم می شوند .
1) B-Hemolytic strep: همولیز کامل انجام می دهند .
2) Alpha- Hemolytic strep: همولیز ناقص انجام می دهند .
3) Gama- Hemolytic strep: همولیز انجام نمی دهند .
4) Pepto-Hemolytic strep : همولیزهای متفاوت دارند .
اکثر استرپتوکوک های بیماری زا برای انسان در دسته ی B قرار میگیرند . این گروه بر اساس تفاوت های موجود در کربوهیدرات های دیواره ی سلولی به گروه های A تا P تقسیم می شوند که به آن تقسیم بندی Lans Field می گویند . مشخص شده است که اکثر استرپتوکوک های بیماری زا برای انسان جز گروه A از B-Hemolytic strep هستند. به این گروه از باکتری ها، باکتری عفونتهای چرک زا نیز می گویند. این باکتری ها دو بیماری ایجاد میکنند :
1) گلودرد چرکی
2) عفونت های پوستی
نکته ی مهم که در مورد این گروه از بیماری زا ها وجود دارد آن است که عوارض ثانویه ی خاصی ممکن است بعد از این دو عفونت بروز کند که از این عوارض می توان به رماتیسم قلبی حاد و گلمرونفریت حاد اشاره کرد .  آمار نشان می دهد که % 2 3 از گلودردهای چرکی پس از 22 روز ایجاد رماتیسم قلبی ، و اکثر عفونت های پوستی بعد از 02
روز ایجاد گلمرونفریت میکند . باید توجه داشت که بیماری اولیه ناشی از باکتری های گروه A از B-Hemolytic strep ، گلودرد چرکی و عفونت های پوستی است و دو بیماری گلمرونفریت حاد و روماتیسم قلبی حاد عوارض ثانویه ی این بیماری ها است . رماتیسم قلبی به خاطر شباهت یک آنتی ژن) پروتئین M) از این باکتری با یک آنتی ژن عضله ی قلبی )گلیکوپروتئین عضله ی دریچه ی قلب( ایجاد می شود، که یک نوع خود ایمنی بخاطر ترشح بیش از حد آنتی بادی برعلیه آنتی ژن باکتری است  برای جلوگیری از عوارض ثانویه در سرماخوردگی های استرپتوکوکی برای شخص بیمار پنی سیلین تجویز میگردد تا مصون بماند . گلومرونفریت حاد حدود % 99 بهبود میابد اما حدود % 2 9 آن ممکن است وارد مرحله ی مزمن شود - .
* نکته ی قابل توجه این است که در دوران نهفتگی بیماری (20 روز نهفتگی از گلودرد چرکی تا روماتیسم قلبی و 02 روز نهفتگی از عفونت پوستی تا گلومرونفریت( ممکن است میزان باکتری کاهش یابد پس روش کشت برای جداسازی باکتری ارزش چندانی ندارد . به همین دلیل برای تشخیص بیماری از تست های سرولوژیک استفاده می شود. در این تست ها عمدتا به دنبال یک آنتی بادی اختصاصی برعلیه آنتی ژن یا توکسین های باکتری هستیم .
توکسین های باکتری استرپتوکوک عبارتند از :
1) توکسین های اریتروژنیک (A,B,C)
2) هیانورونیداز
3) استرپتوکیناز (A,C)
4)DNAase
5)NADase
6) استرپتولیزین (O,S) که برای هر کدام از آن ها تست سرولوژیک خاص در نظر گرفته می شود .
برای مثال و برای انجام آزمایش سم استرپتولیزین O را بررسی می کنیم : این سم یک توکسین خارج سلولی (Exotoxin) ، حساس به اکسیژن، به شدت ایمونوژنیک) بدن برعلیه آن آنتی بادی اختصاصی تولید می کند( است و در حالت احیا می تواند RBC را لیز کند . پس از ورود باکتری به بدن و ترشح سم در صورت تولید آنتی بادی توسط ارگان های دفاعی، سم خنثی می شود و قابلیت لیز RBC را از دست می دهد. بر این اساس تستی به نام ASO طراحی شده است که اساس آن خنثی سازی (Neutralization) سم استرپتولایزین O به وسیله ی آنتی بادی های اختصاصی موجود در سرم فرد است .
وسایل مورد نیاز :
-> 922 ، بافر / 022 و 0 / نمونه سرم با رقت 0 ASO ، سم ASO ،لوله ی آزمایش، پیپت مدرج . 02 نیز می توان تولید کرد / 922 تهیه می کنیم.)رقت 0 / 022 و 0 / برای شروع کار از نمونه ی سرم بیمار دو رقت متفاوت 0 اما چون تیتر آن بسیار پایین و در Range نرمال است از آزمایش با آن صرف نظر می کنیم .) 02 از لوله های 0 و 2 استفاده نمی کنیم / روش انجام آزمایش به طور کلی 04 لوله ای است، اما به دلیل عدم استفاده از رقت 0 .
022 ، لوله های 8 تا 02 / بر روی 02 لوله ی دیگر از 3 تا 04 شماره گذاری می کنیم.لوله های 3 تا 7 مربوط به رقت 0 922 و لوله ی 03 و / مربوط به رقت 0 14 مربوط به شاهد آزمایش می باشد . مطابق جدول فوق پس از ریختن حجم های مشخص سرم در لوله های 3 تا 02 ، حجم آنها را توسط بافر ASO به 0 cc می رسانیم. سپس به آنها مقادیر مشخص شده ای سم استرپتولیزین O اضافه می کنیم. در لوله 03 به عنوان شاهد RBC فقط بافر م ریزیم) 0.9 cc) و در لوله ی 04 به عنوان شاهد SLO مقدار 0 cc بافر و 0.5cc سم اضافه می کنیم. لوله ها را به مدت 09 دقیقه در دمای 37 درجه سانتی گراد انکوبه می کنیم و سپس به تمامی لوله ها سوسپانسیون خون +O اضافه می کنیم. پس از مخلوط کردن محتویات لوله ها، آنها را به مدت 49 دقیقه در 37 درجه انکوبه می کنیم؛ لوله ها را سانتریفوژ کرده و آنها را مطالعه میکنیم . لوله ها را یک به یک با شاهدها مطابقت می دهیم، آخرین لوله ای که هیچ لیزی در RBC های آن مشاهده نشد تیتر سرم آن به عنوان تیتر آزمایش گزارش می شود. در صورت مشاهده ی لیز ناقص، لوله ی قبلی به عنوان تیتر سرم گزارش می گردد.)د اینجا تیتر مربوط به لوله ی هفت را تیتر آزمایش اعلام می کنیم یعنی 323 Todd .)  در حقیقت طی آزمایش سرم در مجاورت سم استرپتولایزین O قرار می گیرد و در صورتی که شخص آنتی بادی بر علیه این
سم داشته باشد لیز در RBC ها مشاهده نمی شود ولی در صورت عدم وجود رقت مناسب آنتی بادی گلبول های قرمز لیز می
شوند .
* در لوله ی 03 فقط RBC و در لوله ی 04 سم استرپتولایزین O و RBC ریخته شده است؛ به این ترتیب لوله ی 03 شاهد عدم لیز ( شاهد RBC) و لوله ی 04 شاهد لیز RBC ها ( شاهد SLO) محسوب می شوند .
واحد گزارش تیتر Todd است .
* Todd: مقداری از آنتی بادی که بتواند 2.9 دوزِ حداقلِ همولایتیک را خنثی کند .  دوز حداقل همولایتیک : میزانی از همولایزین است که 2.9 cc از آن بتواند 2.9 cc از RBC های % 9 را در 37 درجه سانتی
گراد لیز کند .
>> براساس تعریف Todd شخص نرمال تیتر کمتر از 292 و شخص بیمار تیتر بالای 292 را نشان می دهد .<<