دستورالعمل فنی میکروسکوپ ,

نحوه نگهداري
میکروسکوپ باید در یک محیط تمیز نصب شود که دور از مواد شیمیایی، نور مستقیم خورشید، منبع حرارت یا رطوبت · آلوده شود باید فوري تمیز گردد تا از خوردگی جلوگیري شود. رطوبت و دماي بالا KOH باشد. اگر صفحه لام با سالین یا باعث رشد قارچها شده که میتواند به سطوح اپتیک آسیب برسانند. نگهداري در یک محیط بسته باعث رشد قارچ میشود. در آب و هواي مرطوب نیاز به مصرف مواد خشک کننده مثل کلرید کلسیم در یک محیط کوچک است. یا کاغذ جاذب (lens papers) بعد از استفاده از عدسی ایمرسیون باید آن را توسط ورقههاي مخصوص پاک کردن عدسی · یا پارچه نرم یا پنبه بدون کرک پاک کنید. سایر عدسیها (چشمی و شیئی) را که آلوده به روغن شدند باید با کمی محلول تمیز کننده شامل دي اتیلن اتر 70 % و اتانول 30 % پاک گردند. عدسیها نباید در الکل گذاشته شوند چون داربست آنها حل میشود. سایر قسمتها با یک دترژان خفیف پاک شود. روغن و
چربی ابتدا توسط اترپترولئوم و سپسمحلول 45 % اتانول در آب مقطر تمیز شود. اگر داخل عدسی چشمی نیز غبار رفته باشد باید باز و تمیز گردد. درصورت نیاز، کندانسور و عدسی دیافراگم با پارچه نرم آغشته به گزیلول یا تولوئن تمیز شود. آینه با پارچه آغشته به الکل · %95 تمیز شود. مراقب باشید دیافراگم بسیار حساس بوده و اگر آسیب ببیند معمولا تعمیر نمیشود. بخشهاي مکانیکی متحرک باید به سهولت حرکت کنند. هر قسمتی که به سختی کار کند، نیاز به روغنکاري دارد. باید از · روغن مناسب استفاده شود و توجه به این نکته ضروري است که روغن گیاهی خشک شده و سفت میگردد. این عمل براي حرکت کندانسور و صفحه لام انجام میگیرد. توصیه میشود بهطور مرتب قسمتهاي ،fine پیچ تنظیم ،coarse پیچ تنظیم متحرک تمیز و روغن کاري شود. این لغزندگی نه تنها باعث حرکت روان قسمتها شده بلکه ساییدگی را کاهش داده و از خوردگی جلوگیري میکند. سطح ثابت صفحه لام باید خشک نگهداشته شود. اگر لامیخیس باشد به سختی حرکت میکند و به صفحه لام فشار آورده و به آن صدمه میزند.
کالیبراسیون
معمولا پس از خرید دستگاه جدید و توسط شرکت پشتیبان صورت میگیرد ولی در صورتیکه کاربر در کالیبراسیون دستگاه مهارت داشته باشد میتواند به روش زیر عمل نماید: روشن سازي را انتخاب کرده و مراحل زیر را انجام دهید: x یک لام (با لامل) روي صفحه لام قرار داده عدسی 10
-1 تمرکز منبع نور
با آینه: · از سطح صاف آینه استفاده کنید. دیافراگم را حداکثر باز کنید. کندانسور را بالا ببرید. یک تکه کاغذ سفید نازک در بالاي کندانسور روي عدسی قرار دهید. این کاغذ باید تصویري از لامپ الکتریکی را نشان دهد که توسط حلقهاي از نور احاطه شده باشد. آینه را طوري تنظیم کنید تا تصویر لامپ درست در مرکز حلقه نور قرار بگیرد. در صورتیکه از روشنایی محیط استفاده میشود آینه را طوري تنظیم کنید که روشنترین قسمت نور در مرکز قرار بگیرد.
با نور توکار (لامپ): · نور را با پیچ تنظیم در وسط قرار دهید تا نتایج بالا به دست آید.
-2 تمرکز کندانسور امتحان کنید. تصویر را میزان کنید. دیافراگم را x کندانسور را پایین قرار دهید. دیافراگم را باز کنید. لام را با عدسی 10 ببندید. یک حلقه کدر نور که توسط دایرهاي تاریک احاطه شده در میدان ظاهر میشود. بهآهستگی کندانسور را بالا ببرید تا حلقه نور میزان شده و لبه آن کاملا واضح و شارپ شود. اگر لازم است محل آینه را تنظیم کنید تا حلقه نور درست در وسط یا روي منطقه روشن محاط با تاریکی بیافتد. پیچ کندانسور را بالا ببرید تا حلقه نور درست در مرکز میدان باشد. در برخی از توسط پیچ بالا و پایین میرود که در اینصورت لازم است با حرکت صفحه لام تصویر را (stage) میکروسکوپها صفحه لا میزان کنید.
-3 تنظیم دیافراگم دیافراگم را بهطور کامل باز کنید. عدسی چشمی را در آورده و از لوله نگاه کنید. میدان را با یک حلقه نور میبینید. آهسته دیافراگم را ببندید تا حلقه نور فقط دو سوم میدان را بپوشاند.
نحوه میزان کردن عدسی شیئی استفاده از عدسی ( 10 · کندانسور را تا انتها پایین ببرید. عدسی شیئی را آنقدر پایین بیاورید تا درست روي لام قرار بگیرد. با کمک پیچ بزرگتر، عدسی را بالا ببرید تا یک تصویر واضح دیده شود. اگر واضح نشد پیچ کوچکتر را در خلاف جهت تا ته بچرخانید. اگر باز هم تصویر واضح نشد کندانسور را کمی بالا ببرد استفاده از عدسی ( 40 · کندانسور را تا وسط پایین بکشید. عدسی شیئی را تا روي لام پایین بیاورید. با کمک پیچ بزرگتر عدسی را بالا ببرید تا یک تصویر تار در میدان دیده شود. با پیچ کوچکتر آن را واضح کنید. اگر نشد کندانسور را براي روشنایی مناسب بالا ببرید.
استفاده از عدسی با روغن ایمرسیون: ·
بهتر است، لام رنگ شده و خشک به کار برید. یک قطره روغن در محل مورد نظر بگذارید (از روغن مصنوعی استفاده کنید تا خشک نشود چون روغن چوب سدر به سرعت خشک میشود). کندانسور را تا جایی که ممکن است بالا ببرید. عدسی 100 را به طرف لام پایین آورید تا در تماس با روغن قرار گیرد ولی فشار ندهید. به کمک پیچ کوچکتر تصویر را میزان کنید. x
لام و لامل
فاصله کاري عدسی، فاصله بین عدسی و چیزي است که باید دیده شود. هر قدر قدرت بزرگنمایی عدسی بیشتر باشد این فاصله کمتر است. اگر لامل خیلی ضخیم باشد در درشتنمایی بالا نمیتوان تصویر را میزان کرد.

بنابراین لامل نباید
0 میلیمتر / ضخیمتر از 15
روغنی x در بررسی 100
باشد. مسلما اگر لام
عدسی شیئی فاصله کاري
5-6 میلیمتر x10
0/5-1/5 میلیمتر x40
0/15-0/20 میلیمتر x100 
ایمرسیون با روغن
وقتی پرتو نور از هوا گذر کرده و به شیشه میرسد میشکند و وقتی از شیشه به هوا بر میگردد دوباره پرتو نور شکسته و به جاي اول خود بر میگردد. این موضوع در درشتنمایی کم اثر زیادي ندارد اما در درشتنمایی بالا این شکست نور نه تنها باعث محدودیت میزان نوري است که به عدسی میرسد بلکه باعث محدودیت قدرت عدسی میشود. این شکست نور و محدودیتهاي آن را با کمک روغن و حذف هواي بین عدسی شیئی و لام کنترل میکنیم چون خاصیت اپتیک روغن مثل شیشه است. بدین ترتیب به جاي این که نور از شیشه به هوا رفته و بشکند و دوباره از هوا به شیشه برگردد گویی تماما از شیشه عبور کرده است. درخشندگی در مباحث بالا نحوه تنظیم نور میکروسکوپ مشخص شد. عدم موفقیت در هر مرحله منجر به بروز درخشندگی و تداخل آن
با ایجاد یک تصویر خوب میشود. علل درخشندگی را باید رفع کرد:
اشعه نوري که خارج از میکروسکوپ به چشم میرسد: · (نور پنجره یا هر منبع نور در اتاق)، این مسئله را میتوان با قرار دادن میکروسکوپ در محل تاریک یا کم نور اتاق رفع کرد. اگر ممکن نبود به کمک یک سایهبان براي چشم این درخشندگی را حذف میکنیم.
یک منبع نور بزرگتر از آنچه مورد نیاز است: ·
(مقدار نور بیشتر از نور مورد نیاز عدسی شیئی باشد)، این مشکل را با استفاده از منبع نوري که فقط میدان دید را روشن نماید رفع میکنیم. پس براي هر عدسی یک منبع نور لازم داریم. منبع نور بزرگ براي درشتنمایی کم و منبع نور کم براي درشتنمایی زیاد.
کندانسور، با شکاف بزرگتر از آنچه مورد نیاز است: ·
(کندانسوري که نور زیاد به عدسی شیئی میدهد)، این مسئله را با افزایش کنتراست در میکروسکوپ حل میکنیم ولی باعث هدر رفتن قدرت میشویم و اگر منابع دیگر درخشندگی محدود شود شکاف کندانسور نیاز به کاهش زیاد ندارد. انعکاس به عقب و جلو در نمونه بین لام و لامل یا هواي بین نمونه و عدسی شیئی: · باعث درخشندگی شده و با انتخاب مونته مناسب مثل روغن، کانادابالزام یا مواد مونته خنثی میتوان کاهش داد. اگر لامل را حذف کنید و روغن غوطه وري به کار برید انعکاس کم شده و درخشندگی، کاهش مییابد. اشعه نور در داخل عدسی شیئی، لوله میکروسکوپ یا چشمی: · که رفع این مشکل نیاز به فرد متبحر یا سازنده میکروسکوپ دارد. ایمنی سیم برق دستگاه پس از استفاده و خاموشکردن آن از پریز جدا گردد.